فصل کاشت(خیش) در جعفرجن

ساخت وبلاگ

پاییز که فرا می رسد موقع کاشت غلات می باشد. این روزها نیز کم کم بوی باد و باران به مشام می رسد و کشاورزان خود را برای کاشت گندم آماده می کنند. کاشت گندم و جو در گذشته در جعفرجن به صورت کاملا سنتی و با  بهره گیری از چهارپایان و ابزارآلات ساده که ترکیبی از چوب و احیانا آهن بود صورت می گرفت.

از آنجایی که در گذشته شغل و درآمد اصلی مردم جعفرجن کشاورزی و دامپروری بوده، تربیت و نگهداری حیوانات اهلی از جمله گاو فوائد و مزایای بیشتری نسبت به سایر حیوانات (قاطر،اسب و...) داشته است از جمله مزایای نگهداری گاو،استفاده از شیر و گوشت ،حمل بار ،نگهداری آسانتر و... بوده است. از گذشته های دور گاو از جمله حیوانات سنگین وزن و اهلی بوده که مردم به نگهداری آن همت گمارده اند . شخم زدن زمین در گذشته با استفاده از ابزارهای ساده و به کمک چهارپایان از جمله گاو  انجام می‌شد.  مردم جعفرجن در کارهای کشاورزی نیز گاوهای نر (ورزا) را جهت شخم زدن بکار گرفتند . شخم زدن زمین را در اصطلاح محلی خیش می گفتند.

 خیش ها وسیله ای ساخته شده از چوب و آهن بود که معمولا آن را از کازرون خریداری می کردند. ابزارآلات به کار رفته در شخم زدن سنتی همه از چوب هستند به جز نوک فولادی آن که وظیفه دارد با نفوذ در عمق خاک و زیر و رو کردن خاک، کار شخم زمین را انجام دهد که در اصطلاح محلی به آن « سهل» می گویند.

خیش ها  را  معمولا متناسب با  توانایی و وضعیت جسمی گاوها خریداری می کردند. از اینجا بود که اسم گاو و آهن ترکیب شد واسم مرکب " گاو آهن " را تشکیل داد که البته این نامگذاری آنقدر هم نمی تواند قدیمی باشد.
خيش كردن زمین عبارت بود از  شخم زدن و زیر و رو کردن زمین و زدن  شيارهایی به صورت طولی در كنار  همديگر به طوري كه زمين شخم نزده  (پشته) باقي نماند. کشاورز نیز حیوانی را که خیش را می کشید هدایت می کرد. گندم را نیز در زنبیل و یا در پارچه ای که به کمر خود بسته بود در سرتا سر زمین پخش می کرد. با افشاندن هر دانه الهی شکر می گفتند و از دهنده بی منت طلب باران و سبز شدن محصولشان را می خواستند.

این کار معمولا  تا اذان ظهر ادامه می یافت سپس كشاورز توبره ای از  كاه جلو آن حیوان مي گذاشت وخود بقچه ناشتايش كه بيشتر از نان وخرما و ماست بود را  باز نموده و ناهار مي خورد. بعد از ناهار با آبي كه همرا ه داشت وضومي گرفت ونماز مي خواند .کارهای کشاورزی و خیش بیشتر به صورت دسته جمعی انجام می گرفت و کشاورزان در این کار همدیگر را کمک می کردند.

 

 

+ نوشته شده در  دوشنبه یکم آذر ۱۳۹۵ساعت 7:40  توسط مجتبی بهادری  | 
جعفرجن...
ما را در سایت جعفرجن دنبال می کنید

برچسب : فصل,کاشتخیش,جعفرجن, نویسنده : jafarjen93a بازدید : 121 تاريخ : جمعه 27 مرداد 1396 ساعت: 7:18